Neogotycki kościół p.w. Matki Bożej Wspomożenia Wiernych (zwany „górnym”) stanowi istotny element kompozycji urbanistycznej Twardogóry. Usytuowany jest w centrum tzw. rynku „górnego” (obecnie Plac Piastów). W pobliżu znajdują się budynki z XVIII i XIX w.
Na terenach sąsiadujących od południowego wschodu z średniowiecznym założeniem rozplanowano i w krótkim czasie wzniesiono barokową dzielnicę skupioną wokół prostokątnego obszernego placu. Prostokątny plac – nowy rynek (obecnie Plac Piastów) otoczyło z czasem dziesięć kwartałów zabudowy. Wyznaczono regularne parcele. Budowano parterowe i piętrowe domy, drewniane lub szachulcowe, kryte dachówką lub gontem (zachowane jeszcze w początkach XIX w.). Początkowo powstały budynki zwrócone w układzie szczytowym w stronę placu i głównej ulicy. Budowane były z funduszy księżnej, lub przy jej współudziale, księżna przekazywała parcelę, a czasem także drewno budowlane. Zapewniała ulgi podatkowe na 8-10 lat. W l. 1696–1706 zbudowano w nowej dzielnicy 60 nowych domów. W dalszym etapie, prawdopodobnie w latach 30.–40. XVIII w., zapełniono wschodnią pierzeję placu i wznoszono domy wzdłuż bocznych ulic. Księżna Eleonora Charlotta uzyskała od cesarza zwolnienie mieszkańców (głównie protestanckich uchodźców) od podatków na okres 100 lat. Na środku nowego rynku zbudowano w latach 1688–1690 kościół ewangelicki pw. Żłóbka Chrystusowego (Zum Kripplein Christi), zwany w Twardogórze "górnym". Wzniesiona wspólnym wysiłkiem świątynia pełniła nie tylko funkcję parafialnej ale i kościoła ucieczkowego (Grenzkirche) dla mieszkańców habsburskich terenów Śląska. Nabożeństwa i kazania prowadzono po polsku i niemiecku. Na zakończenie budowy w 1697 r. z fundacji księżnej zawieszono dzwony. Był też zegar. Niestety jeszcze za życia księżnej, w 1729 r., budowla z nietrwałych materiałów uległa pożarowi. Zgoda na jej odbudowę została obłożona przez cesarza specjalną opłatą. Drewniana budowla na planie krzyża z dwiema kondygnacjami empor we wnętrzu zyskała na zewnątrz wymiar monumentalny. Usytuowana na niewielkim wzniesieniu i zaakcentowana w panoramie miasta wysoką wieżą z trójkondygnacyjnym barokowym hełmem stała się dominantą całego układu. Od konsekracji do czasu, gdy spaliła się w wielkim pożarze miasta w 1873 r. kościół ten pełnił swą funkcję. Obecnie nadal takie samo znaczenie krajobrazowe spełnia zbudowana w l. 1874–1875 (wg projektów Carla Johanna Lüdeckego) neogotycka świątynia z surowej cegły licówki, z elementami kamiennymi na istniejących już starych fundamentach. Kościół pierwotnie ewangelicki, po II wojnie światowej oddany do funkcji kościoła rzymsko – katolickiego. W 1989 roku gruntownie odnowiono wnętrze kościoła. Dach kryty blachą miedzianą, nad korpusem nawowym i ramionami transeptu dwuspadowe, nad aneksami bocznymi pulpitowe. Hełm na wieży iglicowy, ośmioboczny, pokryty blachą miedzianą. Obecnie kościół jest zagospodarowany i używany do kultu religijnego, pełniąc funkcję Sanktuarium Maryjnego Diecezji Kaliskiej, które - ze słynącą łaskami figurą Matki Boskiej z Dzieciątkiem - jest miejscem licznych pielgrzymek.
NR W REJESTRZE ZABYTKÓW: A/1373/1648
W opisie wykorzystano opracowania własne oraz materiały z konferencji historycznej z okazji jubileuszu 725–lecia nadania praw miejskich Twardogórze pt. „Dzieje Twardogóry”, która odbyła się 14 czerwca 2018 r.
